تحقیق و پژوهش از منظر مقام معظم رهبری

 

مقام معظم رهبری :

 

عنصر تحقیق و پژوهش در همه جا به صورت یک اصل در مجموعه کارها باید مورد توجه قرار گیرد .

معرفی کتابخانه های دیجیتالی

 

امروزه، دسترسی به تمام منابع اطلاعاتی، از طریق ابزار مدرن رسانه ای امکان پذیر شده است. از این رهگذر، خوشبختانه، امکان استفاده از کتب غنی و مورد نیاز محققین، دانش پژوهان و مؤلفان حوزه های مختلف نیز، از طریق سایت های اینترنتی مهیّاست، بر خلاف سالیان دور که علم جویان و دین پژوهان برای دسترسی به یک نسخه کتاب، متحمل هزینه سنگین خرید آن و جستجوی فراوان می شدند. سایت هایی که در این بخش معرفی می شوند، متن کامل برخی کتب مورد نیاز شما طلاب و محققین محترم را در بر دارند.

)کتابخانه اسلامی پایگاه اهل البیت (علیهم السلام) www.ahl-ul-bait.org1-

در بخش کتابخانه پایگاه اهل البیت که به دو زبان فارسی و عربی فعال است، صدها کتاب قرار گرفته که امکان دسترسی به متن کامل آنها امکان پذیر است.

قرآن و علوم قرآنی، اهل بیت (علیهم السلام)، حدیث و علوم حدیث، فقه، اصول، تاریخ، رجال، عقاید، اخلاق، ادبیات، دعا و زیارت، زبان و ادبیات، فرهنگ فارسی، متفرقه، لغت نامه و مهدویت از عمده موضوعات کتب این کتابخانه دیجیتالی است.

کتابخانه پایگاه حوزهwww.hawzah.net 2-

پایگاه اینترنتی حوزه، یکی از فعال ترین پایگاه های اسلامی وابسته به حوزه علمیه است. در بخش کتابخانه این پایگاه متن کامل بیش از 120 عنوان کتاب با موضوعات ادبیات، اخلاق، اسلام شناسی، انقلاب اسلامی، اهل بیت، تاریخ اسلام، تراجم (سرگذشتْ نامه ها)، زن در اسلام، فرهنگ و تمدن اسلامی، فقهی، فلسفه، علوم اسلامی و علوم قرآنی گنجانده شده است.

کتابخانه تبیان http://Library.tebyan.net3-

بالغ بر 6657 جلد کتاب و 123 مقاله در کتابخانه دیجیتالی تبیان موجود است که شامل 2627 کتاب فارسی، 2360 کتاب عربی و 1547 کتاب انگلیسی است.

مهم ترین موضوعات کتب ارائه شده در این پایگاه عبارت اند از: ادب و هنر، دانستنی ها، دائرة المعارف، زندگی نامه بزرگان، دین، قرآن، احکام، داستان ها، اخلاق و تربیت، بانوان، کتب شهید مطهری و علوم و فنون وهمچنین برخی از جدیدترین کتب وارد شده در این کتابخانه دیجیتالی شامل تلاش دشمنان در مخدوش کردن شخصیت حضرت حمزه، شعر حج و موقعیت یهود در مدینه می باشد.

کتابخانه پایگاه اندیشه قم www.andishe qom.com4-

پایگاه اندیشه قم، وابسته به مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه است. در کتابخانه دیجیتال این سایت، متن کامل بیش از 50 عنوان کتاب قرار داده شده است. موضوعات کلی این کتب عبارت اند از: قرآن، اخلاق، تربیت، جوانان، کلام، حقوق و…  .

همچنین برخی کتب ارائه شده در این کتابخانه دیجیتال عبارت اند از: کنوانسیون رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان،جریان شناسی فکری معارضان قیام کربلا، تبیین و تحلیل سکولاریسم، جوانان و پرسش های عرفانی، تفسیر علمی قرآن ،آسیب شناسی مطبوعات، اسلام و دموکراسی، تساهل و تسامح و…  .

کتابخانه باشگاه اندیشهWWW.bashgah.ne5-

در کتابخانه پایگاه باشگاه اندیشه، امکان دانلود دریافت کامل متن کتاب به همراه معرفی کامل ده ها کتاب وجود دارد. برخی کتب ارائه شده در این کتابخانه دارای عناوین ذیل می باشند:

نگاهی به فقر و فقرزدایی از دیدگاه اسلام، هولوکاست، فرا اخلاق، تجلی و ظهور در عرفان نظری، جنبش های اسلامی معاصر، اقلیت های دینی، دروغ بزرگ، فلسفه خلقت، اسلام و فمنیسم، سیری در تلمود و…  .

 

)کتابخانه پایگاه آل البیت (علیهم السلامwww.alulbayt.com6-

پایگاه اینترنتی آل البیت به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی در شبکه جهانی اینترنت فعال است. در بخش کتابخانه دیجیتال این سایت، متن کامل25

 کتاب قرآنی شامل 5 جلد برگزیده تفسیر نمونه، ذوالقرنین در قرآن، سیری در علوم قرآن، سیمای امام علی (علیه السلام) در قرآن، اخلاق و قرآن کریم

.و…. قرار گرفته است

موضوعات کلی کتب ارائه شده در این پایگاه عبارت اند از:

قرآن و علوم قرآنی، حدیث و علوم حدیثی، عقاید و کلام، فقه، اصول، سیره و تاریخ، اخلاق و فرهنگ اسلامی، فلسفه، فرق و ملل و…  .

کتابخانه پایگاه بلاغwww.balagh.net7-

متن کامل بیش از 15 کتاب درباره اهل بیت شامل نبوت، پیامبر امّی، سیری در سیره نبوی، امامت و رهبری، فروغ ابدیت، آثار و برکات سیدالشهداء (علیه السلام)، حماسه غدیر»، سیره پیشوایان، جاذبه و دافعه علی (علیه السلام) ، در بخش کتابخانه دیجیتالی پایگاه بلاغ گنجانده شده است.

موضوعاتی از قبیل تفسیر و علوم قرآن، فلسفه، عرفان، دعا، اخلاق، سیاست، ادبیات، حقوق و… از مهم ترین موضوعات کتب ارائه شده در این سایت هستند.

کتابخانه امام علی (علیه السلام)www.imamAlinet.net8-

پایگاه اینترنتی امام علی (علیه السلام) وابسته به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است. موضوعات کتب ارائه شده در کتابخانه دیجیتالی این سایت شامل عناوین زیر است:

امام شناسی، امام علی (علیه السلام)، نهج البلاغه شناسی و معارف آن، ترجمه و شروح نهج البلاغه، اهل بیت، حدیث، ولایت فقیه در حکومت اسلام، تاریخ اسلام و…   .

کتابخانه دیجیتالی مذاهبhttp://mazaheb.com9-

کتابخانه مذاهب بر روی شبکه جهانی اینترنت شامل ده ها کتاب پیرامون قرآن، اهل بیت، شیعه و پاسخ به شبهات است.

گفتگوی مذاهب، روابط امام علی و خلفا، شیعه در اسلام، اهل بیت در آیه تطهیر، روابط متقابل خلفا با خاندان پیامبر از جمله موضوعات کتب ارائه شده در این پایگاه هستند.

کتابخانه آیة اللّه مکارم شیرازیwww.makaremshirazi.org10-

دسترسی به کلیه تألیفات آیت اللّه مکارم شیرازی از طریق ورود به بخش کتابخانه این سایت امکان پذیر می باشد.

مثال های زیبای قرآن، مدیریت و فرماندهی در اسلام، مجموعه کامل 27 جلدی تفسیر نمونه، اخلاق در قرآن، آیات ولایت در قرآن،مشکلات جنسی جوانان، اسلام در یک نگاه،

عناوینی از 50 کتاب ارائه شده در این کتابخانه دیجیتال می باشند.

کتابخانه آیة اللّه مصباح یزدیwww.mesbahyazdi.org11-

دسترسی به آثار نوشتاری آیت اللّه مصباح یزدی شامل کتب و مقالات ایشان، از طریق مراجعه به این پایگاه امکان پذیر شده است.

تفسیر و علوم قرآن، گفتار و سیره معصومان، فلسفه و منطق، کلام و فلسفه دین، اخلاق و عرفان، علوم انسانی، اجتماعی و فرهنگی برخی از مهم ترین موضوعات کتب این کتابخانه را تشکیل می دهند.

همچنین برخی آثار مکتوب علامه که در این شبکه ارائه شده اند شامل موارد زیر می باشند:

انسان شناسی، اخلاق در قرآن، قرآن در آینه نهج البلاغه، آذرخشی دیگر از آسمان کربلا، نقدی فشرده بر اصول مارکسیسم، پاسداری از سنگرهای ایدئولوژیک، دین و آزادی، زن نیمی از پیکر اجتماع و….

کتابخانه الکترونیکی معارف اسلامwww.maarefislam.com12-

در کتابخانه دیجیتالی علوم و معارف اسلامی، متن کامل کلیه تألیفات حضرت علامه آیة اللّه حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی (رحمة الله علیه)قرار گرفته است.

موضوعات کتب عبارت اند از: اخلاق، حکمت، عرفان، مباحث تفسیری، علمی و فقهی، تاریخی، تذکره ها و احوال شخصیت ها، مواعظ، رسائل علمی و تفسیری، رسائل فقهی، یادداشت ها و نکات و نامه ها…  .

برخی تألیفات علامه که در این پایگاه ارائه شده اند عبارت اند از: ولایت فقیه در حکومت اسلام، اللّه شناسی، امام شناسی، معادشناسی، مهر تابان، روح مجرد و…  .

کتابخانه آیة اللّه مرعشی نجفیwww.maraashiLibrary.com13-

کتابخانه آیة اللّه مرعشی نجفی یکی از غنی ترین کتابخانه های جهان اسلام در قم است. پایگاه اطلاع رسانی این کتابخانه، مدتی است که در حال طراحی است اما به زودی کتب متعددی در این پایگاه به صورت نمایش متن کامل کتاب در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت.

کتابخانه تخصصی فقهی ائمه اطهارwww.Lankarani.com14-

تألیفات آیة اللّه فاضل لنکرانی شامل احکام و فتاوا و آشنایی با کتب موجود در کتابخانه تخصصی فقهی ائمه اطهار در موضوعات حدیث، حقوق، فقه، تفسیر و آیات الاحکام از طریق این پایگاه امکان پذیر است.

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلامwww.historyLib.com15-

این پایگاه به معرفی کتاب های مختلف تاریخ اسلام می پردازد که در کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام قابل دسترسی می باشند. پیامدهای اقتصادی و اجتماعی کشف حجاب در دوره رضا شاه، آیة اللّه قاضی طباطبائی در وادی علم و تحقیق، انجیل سلماسی، سیری در مبارزات و مجاهدات سیاسی فرهنگی شهید مفتح، شعر نو با مضامین انقلابی و دینی و… از جمله کتب معرفی شده در این پایگاه می باشند.

چگونه خودم را به مطالعه علاقه مند کنم؟

 

66 نکته درباره مطالعه

در فصل تابستان فرصت های تازه ای برای مطالعه و تفکر مهیا می شود و همزمان با گشایش اوقات فراغت، در دستان پرنشاط و پرانرژی جوانان کتاب و نشریه جای تازه ای باز می کند . به قول آدریل جانسون، مطالعه خواه مفید و خواه مضر یکی از موضوعات بسیار وسیع برای فعالیت است . درس هایی که می توان از آن آموخت هیچ گاه پایان نمی پذیرد و به عبارتی همیشه می توان چیزی راجع به آن گفت .

از این رهگذر گلگشت این شماره قصد دارد از دریای بی انتهای مطالعه نکاتی نغز و آموزنده به خوانندگان کتابخوان پرسمان هدیه کند و چند نکته کلیدی و مشکل گشا را ارمغان تعطیلات تابستانی جوانان سازد .

مطالعه و کتابخوانی کاری بسیار حساس و مهم است . جانسون در کتاب «هنر کتاب خواندن » می گوید: «کتب می توانند در شمار دوستان ما در آیند . ما می توانیم به جست و جوی آن ها برویم تا ما را به خودمان بشناسانند . اما این توانایی را نیز دارند که در ما تاثیر کنند و درهای زندگی را به روی ما بگشایند یا ببندند . می توانند ما را در پناه خود گیرند یا از میان بردارند . از ما پشتیبانی کنند یا منکوبمان سازند . کتاب ها چون زبانند که بهترین و در عین حال بدترین چیزها است » .

8 نکته در ارزش مطالعه:

حضرت رسول اکرم (ص) می فرماید: یک ساعت تفکر از شصت سال عبادت برتر است . 1

کاردیل می گوید: آنچه را می توان بعد از بیست سال تجربه آموخت، مطالعه صحیح در یک ساعت به ما می آموزد . 2

3 . دکتر مانفرد وسپل در کتاب «چگونه فرزندم را به مطالعه علاقه مند کنم؟» به نکته بسیار زیبایی در ارزش مطالعه اشاره می کند . یادگیری، آموزش، رشد و تکامل شخصیت حتی در جوامع مدرن، با خواندن و نوشتن مرتبط است . در سده های اخیر که وسائل صوتی - تصویری پیشرفته و وسائل الکترونیکی مانند کامپیوتر و امکاناتی چون اینترنت و . . . یک حرکت دسته جمعی را برای قبضه نمودن جهان آغاز کردند، برخی از متخصصان، خبر از پایان دوره کتاب و کتابخوانی دادند . اما چه در مورد بزرگسالان و چه در مورد کودکان، با وجود افزایش توجه به وسایل ارتباط جمعی مذکور، میزان مطالعه عمومی کاهش نیافته است . این نکته بسیار قابل تاملی است .

   4 . بارباراکینگ می گوید: نباید مطالعه روزانه را ترک کنیم; زیرا بدین وسیله می توانیم از میان ازدحام شتاب آلود زندگی روزمره، لحظه ای آرامش به دست آوریم .

شکسپیر: کتاب بزرگ ترین اختراع بشر است . 5

ریچارد استیل: مطالعه همان اثری را در وجود آدمی می گذارد که ورزش در بدن انسان ایجاد می کند . 6

مونتسکیو: مطالعه کتاب یعنی تبدیل ساعات سلامت بار به ساعات لذتبخش . 7

 8 . همو می گوید: کتاب عمر دوباره است که می توان با مقداری پول تجربه تمام عمر بزرگ ترین عقلای عالم را تصرف کرد  .

9 نکته در مکان مطالعه:

دکتر فیل ریس در کتاب «500 نکته درباره مطالعه » و دکتر عین الله خادمی در کتاب «مطالعه روشمند» آورده اند:

1 . برخی افراد ترجیح می دهند در سکوت مطالعه کنند و برخی در سروصدا . بعضی صندلی راحتی را می پسندند و بعضی دراز کشیدن یا نشستن رسمی را . اصلا وسواس به خرج ندهید و در هر حالتی که راحت تر هستید مطالعه خود را آغاز کنید .

2 . اگر مکان مطالعه شما کمی آشفته و به هم ریخته است مرتب کردن آن را به نیم ساعت پس از مطالعه موکول کنید; چرا که در این صورت در حین مرتب کردن اتاق به مطالبی که مطالعه کرده اید فکر خواهید کرد و زمان مفیدی را از دست نخواهید داد .

3 . گاهی اوقات از مکان های استثنایی و هیجان انگیز استفاده کنید تا مطلبی که مطالعه می کنید همراه آن خاطره در ذهن شما ماندگار شود; مثلا در یک شب بارانی با یک چتر و یک چراغ قوه زیر باران روید و مطلب را مطالعه کنید و یا در یک مکان تاریخی و قدیمی به تفکر و مطالعه در مورد مطلب مورد علاقه خود بپردازید .

4 . اگر امکان داشته باشد موضوع مورد مطالعه شما با مکانی که انتخاب می کنید هماهنگی و سنخیت داشته باشد، به افزایش بهره وری شما کمک بسیار می کند . این هماهنگی همچنین شامل وجود ابزار و لوازم مورد نیاز نیز می شود .

5 . قبل از انتخاب محل مطالعه خود، چند خصوصیت عمده و ایده آل برای مکان مطالعه در ذهن خود لیست کنید تا راحت تر بتوانید آن را بیابید .

6 . در مکان مطالعه شما راهی برای خیره شدن به دور دست وجود داشته باشد; چرا که توقف در مطالعه و چشم دوختن به بی نهایت در افزایش کارآیی مطالعه بسیار سودمند است . حداقل گاه گاهی به سقف اتاق خیره شوید!

7 . هیچ گاه مطالعه خود را به حضور در مکان خاصی مشروط نکنید; زیرا در این صورت بهانه ای می یابید که در سایر مکان ها از مطالعه بگریزید . به یاد داشته باشید که در حقیقت «مکان مطالعه جایی است که شما هستید» .

8 . دقت کنید میزان نور، دمای محیط، فرم صندلی و سایر شرایط در مکان مطالعه شما به گونه ای نباشد که شما را خواب آلوده کند .

9 . تهویه خوب و هوای پراکسیژن در مکان مطالعه شرطی حیاتی است .

10 نکته در روش مطالعه:

1 . به قول آدریل جانسون، خوب کتاب خواندن را نمی توان از خواص مادرزادی دانست . برای قرائت، بدون شک پرورش خاصی لازم است .

2 . بهترین روش کتابخوانی در مجموع روشی است که خواننده در این کار بتواند زیبایی های چیزی را که می خواند دریابد و به هنگام لزوم معایب آن ها را بفهمد و این البته از راه پرورش و ممارست حاصل می گردد .

3 . در معانی کلماتی که برای نخستین بار به آن ها بر می خورید دقت کنید . بیهوده تصور نکنید که سیاق مطلب آن معانی را برای ما کشف می کند . همان زمان بهترین وقت برای رفتن به سراغ فرهنگ لغت است .

4 . امیل فاگه، نویسنده فرانسوی، عقیده دارد که باید در خواندن کتاب استقامت داشته باشیم . استقامت لجاجت نیست بلکه نوعی بردباری است که ذوق ما را می پرورد و درک ما را عمیق می کند .

5 . مون تنی، دانشمند شهیر فرانسوی، در باره انتخاب کتاب و روش کتابخوانی نظرهایی بسیار بدیع و زیبا دارد . یکی از این عقاید آن است که برای وصول به عمق معنای یک کتاب خوب باید آن را دوبار بخوانیم و با آن تماس دائمی داشته باشیم . یک اثر پربها ما را مدت ها سعادتمند می سازد . نمی توانیم با یک بار خواندن به این درجه از خوشبختی برسیم; هر چند در این یک بار دقت فوق العاده به کار بریم .

6 . همچنین وی معتقد است، اگر بخواهیم از کتابی که خوانده ایم نظر صائبی پیدا کنیم باید راجع به آن گفت و گو کنیم . کتب خوب باب گفت وگوهای پرثمر را به روی ما می گشایند . این همان چیزی است که ما آن را مباحثه می نامیم .

7 . در کتاب «500 نکته درباره مطالعه » آمده است که یکی از روش های خوب مطالعه استفاده از یادداشت برداری است . فقط توجه کنید که به جای یادداشت، رونویسی نکنید! طرح های گوناگون بریزید . نکات مهم یادداشت را برجسته تر بنویسید . اگر مطلبی را درک نمی کنید، به صورت سؤال یادداشت بردارید .

8 . در کتاب «روش های تسریع در خواندن و درک » پیشنهاد شده است هنگام مطالعه ابتدا خلاصه مطلب را که اغلب در ابتدای مقاله یا کتاب آمده است، بخوانید . سپس عنوان ها و فهرست اجمالی کتاب را مطالعه کنید سپس چند سطر از ابتدای هر عنوان را مطالعه کنید; زیرا مهم ترین مطالب معمولا در همین خطوط اولیه هستند . در نهایت سایر توضیحات و تفاسیر کتاب را بر اطلاعات خود بیفزایید .

9 . از همان زمان مطالعه، برای به کار بستن آنچه می آموزید برنامه ریزی کنید . به قول تولد: «مطالعه و عمل نکردن مانند شخم زدن و بذر نپاشیدن است » .

10 . بیکن جمله زیبایی در این باره دارد: «برخی کتب را باید چشید، بعضی دیگر را باید بلعید و قلیلی را هم باید جوید و هضم کرد! .

5 نکته در موضوع مطالعه:

1 . امام علی (ع) جستن دانشی را نیکو می شمارند که موجب اصلاح وجود آدمی گردد . «دانشی که تو را اصلاح نکند گمراهی است

2 . دکتر آدریل جانسون می گوید: ما وقت نداریم و نمی توانیم هر چه را که منتشر می شود بخوانیم . باید انتخاب کنیم; ولی اگر در این انتخاب خود را به دست تصادف بسپاریم، ممکن است به راه های پیموده شده برسیم و اگر در انتخاب خود بینا نباشیم، ممکن است در راهی بیفتیم که دیگران فرسنگ ها از آن را پیموده اند . بنابراین، بهتر است قبل از انتخاب موضوع مطالعه خود به چکیده مقالات و خلاصه آثار مهم در زمینه علمی که به آن علاقه مندیم سری بزنیم تا جایگاه خود را در موضوع مطلوب خود دریابیم .

3 . همچنین او عقیده دارد، هنگام انتخاب یک کتاب ابتدا از خود بپرسیم خصوصیات فکری ما و طبع کنجکاو و حساس ما که منبع بسیاری از شعف ها و حزن های ما است طالب چیست؟ شعر؟ روان شناسی؟ حکمت؟ هنر؟ بدین ترتیب، زمینه ای برای کار در موضوعی که بدان علاقه داریم فراهم می آوریم و حدودی برای خود ترسیم می کنیم; چه همان طور که گفتیم دانستن همه چیز غیر ممکن است .

4 . آندره مورو عقیده دارد، بعد از کتب آسمانی شریف ترین و مفیدترین کتاب ها بیوگرافی ها هستند . به قول رنه دکارت مطالعه یگانه راه آشنایی با بزرگان روزگار است که قرن ها پیش از این در دنیا به سر برده اند و اکنون زیر خاک منزل دارند .

5 . ارل . اف - رسکامون می گوید: چنان که در انتخاب دوست برای خود دقت می کنید، در انتخاب نویسنده نیز برای خواندن خود دقت کنید .

12 نکته در کارآیی مطالعه:

1 . کیفیت مطالعه را بالا ببرید . به روخوانی سطحی در حالت پراکندگی فکر قناعت نکنید . با مفهوم ومعنای مطلب ارتباط برقرار سازید تا آنچه را که مورد نیاز است به خوبی درک کنید .

2 . حجم مطالعه حواس شما را پرت نکند . مطالعه بیش تر و سریع تر تنها بهانه هایی برای بیش تر دانستن است . پس ابتدا آنچه را می خواهید بدانید و بفهمید برداشت کنید و آن گاه با کلمات «سرعت » و «بیش تر» وسوسه شوید .

3 . قبل از آن که از موضوع اصلی کتاب منحرف شوید و به مطلب دیگری بپردازید، قسمت هایی را که دوست دارید به خاطر بسپارید، مشخص کنید .

4 . حتما برای مطالعه خود برنامه ریزی داشته باشید . این که قصد یادداشت برداری دارید یا خیر، در مورد چه موضوعی باید تمرکز کنید، چه سؤالاتی در ذهن دارید که در این کتاب جواب آن ها را می جویید و . . . همه باید از قبل برنامه ریزی شده باشد .

5 . باید کتابی که مطالعه می کنید مختص به خود شما باشد تا به راحتی در آن علامت گذاری و نکته نویسی کنید . استفاده از مداد یا ماژیک رنگی به شما امکان می دهد تا در مراجعه مجدد به کتاب بهره بیش تر ببرید . هر چند نباید این خطوط رنگی استفاده شما از سایر خطوط کتاب را کاهش دهد .

6 . هنگام مطالعه همواره یک قلم در دست داشته باشید; زیرا مطالعه آنگاه کارآیی مطلوب می یابد که همراه با مطالعه سؤالات ذهن خود را با آموزه های کتاب تطبیق دهید و در حاشیه آن یادداشت کنید .

7 . میان مطالعه و سایر کارهای خود تعادلی به وجودآورید که هم از خواندن خسته و دلزده نشوید و هم تجربه و عمل را به بهره وری مطالعه خود بیفزایید .

8 . مطالعه پراکنده باموضوعات متنافر و متناقض موجب کاهش بهره وری شما می شود . حتی الامکان در نوع کتابی که برای مطالعه انتخابی می کنید مطالعات قبلی خود را در نظر آورید تا نظم فکری شما به هم نخورد .

اگر بتوانید از هر کتابی که می خوانید نکات مهم و کلیدی آن را خلاصه برداری کنید، بر کارآیی مطالعه شما می افزاید  این راهکار آنگاه ارزشمندتر می شود که خواننده به زبان و عبارات خودش مطالب را یادداشت کند .

10 . به یاد داشته باشید علاقه و انگیزه در مورد مطلبی که برای مطالعه انتخاب کرده اید به بهره وری شما از آنچه می خوانید بسیار می افزاید .

11 . گاه مقرر ساختن یک پاداش مشروط برای مطالعه حجم خاصی از کتاب به هیجان و لذت مطالعه می افزاید و نوعی اثر تشویقی بر فرد می گذارد . این پاداش ها می تواند دیدن یک برنامه تلویزیونی، رفتن به مکانی خاص، انجام یک فعالیت مورد علاقه یا حتی خوردن یک خوراکی محبوب باشد; مشروط بر آن که میزان تعیین شده مطالعه شده باشد!

12 . رنگ کاغذ، رنگ قلم، نحوه نشستن، فاصله چشم با کتاب، نور محیط و سایر شرایط مکانی نیز - همان گونه که می دانید - در کارآیی مطالعه شما کاملا مؤثر است .

8 نکته در تمرکز مطالعه:

دکتر خادمی در کتاب «مطالعه روشمند» به نکاتی چند را برای ایجاد تمرکز حواس لازم می داند:

1 . علاقه به موضوع مورد مطالعه یکی از علل مهم ایجاد تمرکز و دقت در حین مطالعه است .

2 . هماهنگی اراده و تخیل نیز در این رابطه کارساز است; به عبارت دیگر، چشمان فرد بر صفحه کتاب و افکار ش در حال پرواز به دور دست ها نباشد!

3 . برخی مسائل جسمی و روحی نیز می تواند تمرکز فرد را بر هم زند; مانند گرسنگی، تشنگی، سردرد یا سایر دردها، نگرانی و اضطراب .

4 . برخی مسائل محیطی نیز از عوامل برهم زننده تمرکزند: سروصدای زیاد، نور زیاد یا کم، لباس نامناسب و . . . .

آقای حقجو در کتاب «روش های تسریع در خواندن و درک » چند نکته مهم دیگر را نیز بر این لیست می افزاید:

5 . یکی از مهم ترین عوامل بر هم خوردن تمرکز عجله و شتاب است . این حالت سطح مطالعه را نازل می کند و تمرکز را بر هم می زند .

6 . یکی از مسائل قابل توجه دیگر سنگینی معده و سیری بیش از حد است . به قول حضرت رسول اکرم (ص) «پری معده و سیری زیاد به وجود آورنده حماقت است!» این همان خواندن و نفهمیدن و به عبارتی عدم تمرکز و ارتباط با مفهوم کتاب است .

7 . انتخاب زمان مناسب از عوامل ایجاد تمرکز است; مثلا پس از استراحت خصوصا در صبحگاهان بهترین تمرکز و در ساعات خستگی و کسالت نامناسب ترین تمرکز وجود دارد . البته در صبحگاهان لازم است قدری ورزش کرد تابدن آمادگی لازم را به دست آورد .

8 . نظم و انضباط در نوع مطالعه و ساعت مطالعه و مکان مطالعه همگی از عوامل ایجاد کننده تمرکز مطلوب ترند .

9 نکته در سرعت مطالعه:

1 . دکتر فیل ریس پیشنهاد می کند، اگر قصد دارید سرعت مطالعه را افزایش دهید، حتما ابتدا به فهرست مندرجات کتاب نظری دقیق بیندازید تا کلیت کتاب را به دست آورید .

2 . تند خوانی همیشه مناسب نیست . در مطالبی که به تعمق و تامل نیاز دارد اصلا نباید به کار گرفته شود .

3 . مغز ما همیشه تندتر از بیان ما کلمات را دریافت می کند . برای افزایش سرعت سعی کنید عادت بلند خوانی کتاب راترک کنید .

4 . تمرین کنید، به جای درک لغت به لغت یک جمله، به درک گروهی لغات عادت کنید .

5 . به نظر نویسنده کتاب «تسریع در خواندن و درک » یکی از عوامل کندخوانی برگشت است; یعنی آن که فرد مرتب نگاه خود را به خطوط پیشین بر گرداند . این کار تمرکز فرد را از میان می برد و وقت زیادی را تلف می کند . هنگام مطالعه چشم باید به طور مستقیم و به موازات صفحه حرکت کند و از پریدن به سطور بالا و پایین دوری جوید .

6 . کسانی که با انگشت خط مورد مطالعه را دنبال می کنند، باید این عادت را ترک گویند; زیرا در تند خوانی فقط چشم کار می کند نه دست و نه زبان .

7 . نویسنده کتاب «مطالعه روشمند» بر این باور است که حتی تکان دادن سر هنگام مطالعه از سرعت مطالعه می کاهد . پس بهتر است این گونه بگوییم: در تند خوانی فقط چشم کار می کند نه دست، نه زبان و نه سر . برای دیدن همه صفحه کتاب اصلا به رکت سر نیازی نیست . صفحه، خود در دامنه بینایی قرار دارد .

8 . ایشان از مشکل دیگری به نام «خالی خوانی » نام می برد که عبارتست از سرگردانی چشم در حاشیه سفید کتاب یا لابه لای خطوط و یا هر قسمت غیر مفید صفحه . این حالت را دیدن غیر مفید نیز می گویند و موجب کاهش سرعت مطالعه می شود .

9 . حتی نوع ورق زدن نیز به صرفه جویی در وقت کمک می کند . ورق زدن درست آن است که با دست چپ واز گوشه بالایی صفحه صورت گیرد و چند لحظه قبل از پایان صفحه برای تورق آماده باشد . کسانی که با دست راست و از گوشه پایینی صفحه ورق می زنند، از سرعت و تمرکز خود می کاهند .

5 نکته در محافظت از کتاب:

در کتاب «هنر کتاب خواندن » به چند نکته جالب توجه اشاره شده است:

1 . کتابی که جلد شده باشد، از کتاب بدون جلد بهتر و سالم تر باقی می ماند . این احتیاط را فوری و به محض خرید کتاب انجام دهید .

2 . کتاب های خودرا در قفسه های شیشه دار نگه داری کنید تا گرد و غبار هوا کم تر به کتاب ها آسیب برسانند .

3 . اگر چاره ای جز استفاده از یک کتابخانه روباز ندارید، حداقل گاه کتاب ها را از گرد و غبار پاک کنید و برای کاهش آسیب رسانی حشره بید کتاب ها را ورق بزنید و هوا دهید .

4 . استفاده از هواکش و تهویه مناسب در محل کتابخانه به عمر مفید کتاب های شما می افزاید .

5 . هنریش هین می گوید: هر کجا کتاب را بسوزانند، روزی انسان ها را خواهند سوزاند .

× × ×

در این دنیای شتاب زده که با «بحران قرائت » روبه رو شده است، دردی از این عمومی تر نمی توان یافت که مردم کم می خوانند، سریع و شتاب زده می خوانند، بد می خوانند و . . . . این عبارت را دکتر جانسون در کتاب خویش به کار برده و بسیار ابراز نگرانی کرده است . واقعا سرنوشت کتاب و کتابخوانی به کجا خواهد کشید؟ او می گوید: «مردم گویی امروز از کتاب می ترسند . این بیماری متاسفانه عمومی و همه گیر شده و شاید بهتر باشد آن را بیماری ترس از کوشش نام نهاد

این آرزویی کهن و دیرینه بوده است که روزی بشر با تفکر و مطالعه انس گیرد و ساعات عمر خویش را با مطالعه پربرکت سازد; شاید حتی پیش تر از آن که سقراط بگوید: «جامعه وقتی به سعادت و فرزانگی می رسد که مطالعه کار روزانه اش باشد» .

ما نیز این گلگشت را با همان آرزو به پایان می بریم و به عنوان حسن ختام سخن دو تن از بزرگ ترین نویسندگان جهان و جمله ای زیبا از مولای متقیان علی (ع) را زینت بخش نوشتار می سازیم .

امام علی (ع) : هر کس اهل مطالعه باشد در سایه مطالعه کتب، به آرامشی بسیار والا دست می یابد که هرگز از او سلب نمی شود .

ویکتور هوگو: خوشبخت کسی است که به یکی از دو چیز دسترسی دارد: یا کتاب های خوب و یا دوستانی که اهل مطالعه کتاب باشند .

تولستوی: در دنیا لذتی نیست که با لذت مطالعه برابر باشد .

منابع:

هنر کتاب خواندن، آدریل جانسون .

500 نکته درباره مطالعه، فیل ریس .

مطالعه روشمند، عین الله خادمی .

روش های تسریع در خواندن و درک، محمد حسین حقجو .

چگونه فرزندم را به مطالعه علاقه مند کنم؟ ، مانفرد وسپل .

سلسله مقالات (دانش، مطالعه، کتاب)، حسین خنیفر .

4500 سخن از بزرگان، مجید اصلان پرویز .

اندیشه بزرگان، حسین رحمت نژاد 

Bottom of Form


DefSemiHidden="false” DefQFormat="false” DefPriority="99″
LatentStyleCount="371″>


UnhideWhenUsed="true” QFormat="true” Name="heading 2″>
UnhideWhenUsed="true” QFormat="true” Name="heading 3″>
UnhideWhenUsed="true” QFormat="true” Name="heading 4″>
UnhideWhenUsed="true” QFormat="true” Name="heading 5″>
UnhideWhenUsed="true” QFormat="true” Name="heading 6″>
UnhideWhenUsed="true” QFormat="true” Name="heading 7″>
UnhideWhenUsed="true” QFormat="true” Name="heading 8″>
UnhideWhenUsed="true” QFormat="true” Name="heading 9″>
Name="index 1″>
Name="index 2″>
Name="index 3″>
Name="index 4″>
Name="index 5″>
Name="index 6″>
Name="index 7″>
Name="index 8″>
Name="index 9″>
UnhideWhenUsed="true” Name="toc 1″>
UnhideWhenUsed="true” Name="toc 2″>
UnhideWhenUsed="true” Name="toc 3″>
UnhideWhenUsed="true” Name="toc 4″>
UnhideWhenUsed="true” Name="toc 5″>
UnhideWhenUsed="true” Name="toc 6″>
UnhideWhenUsed="true” Name="toc 7″>
UnhideWhenUsed="true” Name="toc 8″>
UnhideWhenUsed="true” Name="toc 9″>
Name="Normal Indent">
Name="footnote text">
Name="annotation text">
Name="header">
Name="footer">
Name="index heading">
UnhideWhenUsed="true” QFormat="true” Name="caption">
Name="table of figures">
Name="envelope address">
Name="envelope return">
Name="footnote reference">
Name="annotation reference">
Name="line number">
Name="page number">
Name="endnote reference">
Name="endnote text">
Name="table of authorities">
Name="macro">
Name="toa heading">
Name="List">
Name="List Bullet">
Name="List Number">
Name="List 2″>
Name="List 3″>
Name="List 4″>
Name="List 5″>
Name="List Bullet 2″>
Name="List Bullet 3″>
Name="List Bullet 4″>
Name="List Bullet 5″>
Name="List Number 2″>
Name="List Number 3″>
Name="List Number 4″>
Name="List Number 5″>

Name="Closing">
Name="Signature">
UnhideWhenUsed="true” Name="Default Paragraph Font">
Name="Body Text">
Name="Body Text Indent">
Name="List Continue">
Name="List Continue 2″>
Name="List Continue 3″>
Name="List Continue 4″>
Name="List Continue 5″>
Name="Message Header">

Name="Salutation">
Name="Date">
Name="Body Text First Indent">
Name="Body Text First Indent 2″>
Name="Note Heading">
Name="Body Text 2″>
Name="Body Text 3″>
Name="Body Text Indent 2″>
Name="Body Text Indent 3″>
Name="Block Text">
Name="Hyperlink">
Name="FollowedHyperlink">


Name="Document Map">
Name="Plain Text">
Name="E-mail Signature">
Name="HTML Top of Form">
Name="HTML Bottom of Form">
Name="Normal (Web)">
Name="HTML Acronym">
Name="HTML Address">
Name="HTML Cite">
Name="HTML Code">
Name="HTML Definition">
Name="HTML Keyboard">
Name="HTML Preformatted">
Name="HTML Sample">
Name="HTML Typewriter">
Name="HTML Variable">
Name="Normal Table">
Name="annotation subject">
Name="No List">
Name="Outline List 1″>
Name="Outline List 2″>
Name="Outline List 3″>
Name="Table Simple 1″>
Name="Table Simple 2″>
Name="Table Simple 3″>
Name="Table Classic 1″>
Name="Table Classic 2″>
Name="Table Classic 3″>
Name="Table Classic 4″>
Name="Table Colorful 1″>
Name="Table Colorful 2″>
Name="Table Colorful 3″>
Name="Table Columns 1″>
Name="Table Columns 2″>
Name="Table Columns 3″>
Name="Table Columns 4″>
Name="Table Columns 5″>
Name="Table Grid 1″>
Name="Table Grid 2″>
Name="Table Grid 3″>
Name="Table Grid 4″>
Name="Table Grid 5″>
Name="Table Grid 6″>
Name="Table Grid 7″>
Name="Table Grid 8″>
Name="Table List 1″>
Name="Table List 2″>
Name="Table List 3″>
Name="Table List 4″>
Name="Table List 5″>
Name="Table List 6″>
Name="Table List 7″>
Name="Table List 8″>
Name="Table 3D effects 1″>
Name="Table 3D effects 2″>
Name="Table 3D effects 3″>
Name="Table Contemporary">
Name="Table Elegant">
Name="Table Professional">
Name="Table Subtle 1″>
Name="Table Subtle 2″>
Name="Table Web 1″>
Name="Table Web 2″>
Name="Table Web 3″>
Name="Balloon Text">

Name="Table Theme">























Name="List Paragraph">

Name="Intense Quote">














































































Name="Subtle Emphasis">
Name="Intense Emphasis">
Name="Subtle Reference">
Name="Intense Reference">

UnhideWhenUsed="true” Name="Bibliography">
UnhideWhenUsed="true” QFormat="true” Name="TOC Heading">













Name="Grid Table 1 Light Accent 1″>




Name="Grid Table 6 Colorful Accent 1″>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 1″>
Name="Grid Table 1 Light Accent 2″>




Name="Grid Table 6 Colorful Accent 2″>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 2″>
Name="Grid Table 1 Light Accent 3″>




Name="Grid Table 6 Colorful Accent 3″>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 3″>
Name="Grid Table 1 Light Accent 4″>




Name="Grid Table 6 Colorful Accent 4″>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 4″>
Name="Grid Table 1 Light Accent 5″>




Name="Grid Table 6 Colorful Accent 5″>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 5″>
Name="Grid Table 1 Light Accent 6″>




Name="Grid Table 6 Colorful Accent 6″>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 6″>







Name="List Table 1 Light Accent 1″>




Name="List Table 6 Colorful Accent 1″>
Name="List Table 7 Colorful Accent 1″>
Name="List Table 1 Light Accent 2″>




Name="List Table 6 Colorful Accent 2″>
Name="List Table 7 Colorful Accent 2″>
Name="List Table 1 Light Accent 3″>




Name="List Table 6 Colorful Accent 3″>
Name="List Table 7 Colorful Accent 3″>
Name="List Table 1 Light Accent 4″>




Name="List Table 6 Colorful Accent 4″>
Name="List Table 7 Colorful Accent 4″>
Name="List Table 1 Light Accent 5″>




Name="List Table 6 Colorful Accent 5″>
Name="List Table 7 Colorful Accent 5″>
Name="List Table 1 Light Accent 6″>




Name="List Table 6 Colorful Accent 6″>
Name="List Table 7 Colorful Accent 6″>


آینه حُسن ازلی

سلام بر گل زیبای مجتبوی در بوستان حُسن نبوی، سبط اکبر، الگوی کمال و آینه جمال، که میلادش در نیمه رمضان، رویِش گلی در بوستان ماه خدا بود.

سلام بر مجتبای آل محمد، فرزند برومند علی و زهرا علیهماالسلام ، که گوهر دریای فضیلت بود.

سلام بر آن «آینه حُسن ازلی»، که تولّد فرخنده اش در آستانه «شبهای قدر»، برکتی مضاعف بر سفره افطار و سحر روزه داران است.

در خنده های صبحدم نیمه ماه مبارک، یک میلاد نهفته بود، که دامن دامن زیبایی و حُسن به بشریّت ارزانی داشت و همه ما را بر سفره احسانش مهمانِ کرامت او ساخت، تا از مائده معنویّتی خدایی بهره مند شویم.

سلام بر او، که کرامت و جود، آینه دار فضایل اوست. دلهای شیعیان، با نسیم روح نواز نام زیبایش، صفا می گیرد و یاد او همچون عطر بهشتی مشام جانها را می نوازد.

امروز هم، پس از گذشت هزار و چهارصد سال، شادی و شعفی را که با تولّدش در خانه علی و فاطمه علیهماالسلام پدید آمد، می توان حس کرد.

فاطمه علیهاالسلام ، دریای پیوسته به رسالت بود و علی علیه السلام مسند نشینِ امامت. وقتی این دو دریا به هم پیوست، غوّاص آفرینش از تلاقی این دو دریا، «گوهر حُسن» به چنگ آورد.

لؤلؤ سبز این دو دریا، «حسن بن علی» بود.

این مولود، شش سال از لبخندها و نوازش های پیامبرخدا صلی الله علیه و آله وسلم و آغوش معطّر او بهره مند شد و عطر بهشت در سایه نامش قرار و آرام یافت.

عصاره هستی و میوه باغ کمال و گل دامان زهرای عزیز بود.

«سرور جوانان بهشت» بود و لقب «مجتبی»، تابلوی زیبایی است که برگزیدگی و کمال او را می نمایاند و فضایل او را در چشم انداز نگاه مردم قرار می دهد.

آن گونه که مهمانان ماه خدا، بر سفره رحمت الهی متنعّم می شوند، شیعیان نیز در مهمان خانه همیشه گشوده آن پیشوای سخاوت، از معنویت و پارسایی و بزرگواری او بهره می برند.

او، همدرد محرومان، همراه ضعیفان، همنوای فرشتگان و هم آوای کرّوبیان بود.

امام صابر و عابد و کریمی بود که عاشقانه به عبادت می ایستاد و پیوسته لب هایش که غنچه جمال آفرین بود، به ذکر محبوب مترنّم بود. با یاد مرگ، به خوف و گریه می افتاد و هنگام نماز، رنگ از چهره اش می پرید.

شوق دیدار خانه خدا، بیست و پنج بار او را پیاده به حرم خدا کشاند.

وجودش وقف خدا بود و هستی اش در خدمت بندگان خدا.

«کریم اهل بیت» بود و شعاع کرمش دور و نزدیک و آشنا و غریب و خویش و بیگانه را فرا می گرفت.

اگر ببالیم که او امام ماست، بجاست و اگر فخرکنیم که مقتدای ماست، رواست. سلام بر آن حجّت حق و مِشکات هدایت الهی!

امام و اسوه ای که بوی بهشت در سخن و سکوتش پیچیده بود و صلح او زمینه ساز قیام «عاشورا» گشت و قهرمانی میدانِ «صبر و پایداری» به نام او سکّه خورد.

امام مظلومی که شرایط، حتی برای شهادتی خونین و تحوّل آفرین و رسواساز برایش فراهم نبود. برای مصلحت اسلام و مسلمین، جام تلخ صلح را سرکشید و در این راه، زخم زبان هایی از نزدیک ترین یارانش هم شنید.

سلام بر صبر خدایی اش، که ما را الهام بخش صبوری در راه حق است.

سلام بر صلح حماسی اش، که ما را آموزگار عمل به تکلیف و تبعیّت از وظیفه است.

سلام بر بقیع غریبش، که رواق مظلومیّت اهل بیت و شیعه است.

سلام بر آن مسموم شهید، بر آن مظلومیّت مجسّم و تجسّم مظلومیّت.

اینک… ماییم و مائده کرامت آن «کریم اهل بیت»، که پیوسته گسترده است و خوشه چینان معنویّت و ایثار را مهمان فضایل خویش ساخته است.

حدیث

«تبلیغ و مبلغ در سیمای روایات »

عن معاویه بن عمار قال: قلت لابی عبدالله علیه السلام: رجل راویة لحدیثکم یبث ذلک فی الناس ویشدده فی قلوبهم وقلوب شیعتکم، ولعل عابدا من شیعتکم لیست له هذه الروایة، ایهما افضل؟

قال علیه السلام: الراویة لحدیثنا یشد به قلوب شیعتنا افضل من الف عابد. (1)

معاویة بن عمار می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: مردی است که راوی حدیث شما است. سخنان شما را در میان مردم منتشر می کند و آن را در قلوب آن ها و قلوب شیعیان شما محکم می کند. و شاید عابدی از شیعیان شما باشد که این توانایی را ندارد [و در عین حال اهل عبادت است] کدام یک برترند؟

امام علیه السلام فرمود: کسی که حدیث ما را روایت کند و قلوب شیعیان ما را با آن نیرو و توان بخشد. [و با نشر آن ها اندیشه های شیعیان ما را استوار سازد. ] از هزار عابد برتر است.»

پیام ها و نکته های حدیث:

1- نقل روایات معصومین علیهم السلام از عبادت رکوع و سجود برای خداوند برتر است. (الراویة لحدیثنا یشد به قلوب شیعتنا افضل من الف عابد) .

2- نقل کننده ی احادیث معصومین علیهم السلام از جهت درجات و پاداش اخروی - برتر است از هزار عابدی که فقط به رکوع و سجود خدا می پردازند و توجهی به اندیشه های شیعیان اهل بیت علیهم السلام ندارند.

3- تنها سخن گفتن موجب فضیلت نیست بلکه سخنی موجب فضیلت است که حاوی احادیث معصومین علیهم السلام باشد (الراویة لحدیثنا) .

4- در فضیلت نقل روایات معصومین علیهم السلام بر عبادات دیگر این شرط نیز وجود دارد که گوینده به گونه ای بگوید که حدیث و سخن امام در قلب شنونده جای گیرد. (یشد به قلوب شیعتنا) .

پی نوشت:

1) اصول کافی، ج 1، ص 82 .

 
مداحی های محرم