حرف حساب اول
زیباترین فصل طبیعت، فصل بهار است. زمانی که برای زمین مرده این امکان فراهم می‌شود که حیات را دوباره تجربه کند و از خواب گران بیدار شود و استعدادهای خود را شکوفا ساخته و به درستی شکر آنچه را که خالق به او عنایت کرده بجا آورد.
در گذر عمر انسان نیز زیباترین فصل در هر سال، فصل عبادت است که شامل سه ماه رجب، شعبان و رمضان است. ماه‌هایی که امواج معنویت به آرامی به حرکت در می‌آید تا قایق‌های شکسته دل‌های آدمیان و گرفتاران در گرداب‌های بی هویتی و پوچی را به ساحل امن و نجات بکشاند. باید خداوند را از این نعمت بی بدیل شاکر بود، و خود را به دست این امواج سپرد و به درستی و دوام با آنها همراه شد تا از غرق شدن نجات یافت.
البته روشن است که این همراهی بدون تلاش به سرانجام نمی‌رسد. چنانچه فرد گرفتار حتی اگر در دامن موج‌های آرام قرار گیرد، بدون دست و پا زدن و شنا کردن و حفظ خود بر روی آب به ساحل نمی‌رسد. آری این امواج فقط کمک می‌کنند و رسیدن را تسریع می‌نمایند و انسان نیز باید حرکتی نو و تلاشی مضاعف به کار بندد. باید سعی کند دست و پایی بزند تا غرق نشود و این حضور در ماه‌های عبادت او را از مرگ دل رها می‌سازد.
حرف حساب دوم
در فصل عبادت، ولادت‌ها و ایام زیبایی رقم خورده است: ولادت امام علی علیه السلام در سیزدهم رجب، ولادت امام حسین علیه السلام در سوم شعبان، حضرت ابوالفضل علیه السلام در چهارم شعبان، امام سجاد علیه السلام در پنجم شعبان، امام مهدی(عج) در پانزدهم شعبان، امام حسن مجتبی علیه السلام در پانزدهم رمضان، صلوات خداوند و سلام او بر آنان باد. و این ولادت‌ها همه همراه است با شادی و سرور برای اهل آسمان و برکت خاص بر اهل زمین و همراه است با عیدی و محبت بیشتر خداوند بر بندگان.
بهترین پاس داشت این روزهای فرخنده و زنده نگه داشتن یاد صاحبان آنها همانا پذیرش امامتشان، عمل به گفتارشان و اقتدا به کردار و رفتارشان است، و در این صورت است که زیباترین عیدی و هدیه آسمانی را که دوستی و همراهی با پیامبرصلی الله علیه و آله است به ارمغان می‌آورد. پیامبرصلی الله علیه و آله فرمودند: «خوشا به حال کسی که قائم اهل بیت من را درک کند، در حالی که قبل از قیام و در زمان غیبتش، امامتش را پذیرفته و به او اقتدا کرده باشد،‌ دوستانش را دوست داشته و با دشمنانش دشمن باشد، او از دوستان من و گرامی‌ترین افراد امتم نزد من می‌باشد».
در این میان، ولادت اولین و آخرین امام (امام علی و امام مهدی(عج)) با توجه به این که در روایت آمده است: «زندگی امام مهدی(عج) مانند زندگی امام علی علیه السلام می‌باشد»، لطافت دیگری دارد. مناسب است چند نکته از زندگی امام علی علیه السلام را مرور کنیم تا بدانیم چگونه می‌توان مهدی زیستی را تجربه کرد:
الف) کار و تلاش مضاعف
در کتاب‌های تاریخی گزارش‌های فراوانی از فعالیت‌های اقتصادی مختلف امام که حاکی از همت و تلاش مضاعف ایشان در ابعاد گوناگون می‌باشد، ثبت شده است. به عنوان نمونه، زمانی که حاکمیت از ایشان سلب گشته و خانه نشین شدند فعالیت عام المنفعه اقتصادی را به صورت خاص مورد توجه قرار داده و دست به حفر چاه آب و ایجاد باغستان و پرورش نخل‌ها کرده و آنها را وقف می‌کردند. آبادعلی نزدیک مسجد شجره از کارهای ماندگار ایشان است که هم اکنون نیز از چاه‌های مهم آب بوده و از آن استفاده می‌شود. تلاش‌گری از صفات خاص امام مهدی(عج) می‌باشد. در دعایی که سفارش شده است در دوران غیبت بخوانیم آمده است: «اللهم و مُدّ فی عمره … فانه الهادی المهدی القائم المهتدی الطاهر التقی النقی الزکی الرضی المرضی الصابر المجتهد». مجتهد یعنی پرتلاش و سخت کوش. مهدی زیستی یعنی جهد و تلاش مضاعف در هر زمان، با توجه به شرایط و نیازهای آن دوره.
ب) رعایت عدالت در مورد همه
توجه به عدالت در زمینه‌های مختلف نسبت به همه مردم از ویژگی‌های ممتاز امام علی علیه السلام بود. او آهن گداخته را نزد کف دست برادرش عقیل قرار داد تا بداند همه در بیت المال به صورت مساوی سهم دارند. روحیه عدالت‌گری چنان در وجود امام علی علیه السلام بارز و آشکار بود که معروف شد آنچه علی علیه السلام را به شهادت رساند، عدل او بود که برخی از مردم تحمل آن را نداشتند. از اهداف اصلی قیام مهدی نیز اجرای عدالت است. پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: «يملأ الله الارض عدلاً و قسطا کما ملئت جوراً و ظلماً». مهدی زیستی یعنی پذیرش عدالت و رعایت آن در همه سئون زندگی و نسبت به همه.
ج) توجه به ضعفا و یتیم نوازی
از نقطه‌های روشن و تابناک زندگانی پربار امام علی علیه السلام توجه به فقرا و مساکین و رعایت حال درماندگان و مهربانی بر یتیمان بود، نیمه شب‌های شهر کوفه و مدینه شاهد حضور پر مهر امام علی علیه السلام به در خانه ضعیفان و یتیمان و تکریم آنان بود. و از صفات زیبای مهدی(عج) مهربانی او بر فقر او مساکین است «رحيم بالمساکين». مهدی زیستی یعنی رعایت حال یتیمان و دستگیری از ضعیفان و نیازمندان.
د) عبادت و عبودیت
بندگی خدا مدال پرافتخاری است که به سینه امام علی علیه السلام می‌درخشد. اویی که در عبادت و خضوع در برابر خالق هستی، گوی سبقت را از همگان ربود تا تهجد و خشوعش مایه فخر آدمیان گردد. و در اوصاف فرزندش امام مهدی(عج) نیز از قول امام کاظم علیه السلام آمده است: «مهدی(عج) بر اثر تهجد و شب زنده داری رنگش به زردی متمایل است. پدرم فدای کسی باد که شب‌ها در حال رکوع و سجود، طلوع و غروب ستارگان را مراعات می‌کند».
مهدی زیستی یعنی عبادت خالصانه به درگاه حق و عبودیت و بندگی در برابر خالق هستی.


* . مدرس و محقق مرکز تخصصی مهدويت.
. بحارالانوار، ج 52، ص 129، ح 25.
. همان، ج 47، ص 55، ح92.
. همان، ج 53، ص 188.
. همان، ج 51، ص 73.
. الملاحم و الفتن، سيد بن طاووس، ص 167.
. فلاح السائل، ص 200.