آیه‌ها و نکته‌ها
سه شنبه 95/03/11
جانشینان خداوند در جهان
حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی
«وَعَدَ اللهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیسْتَخْلِفَنَّهُم فِی الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَ لَیمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَی لَهُمْ وَ لَیبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یعْبُدُونَنِی لَا یشْرِكُونَ بِی شَیئًا وَ مَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ«؛ «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادهاند وعده داده است که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید؛ و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده است برای آنان استقرار بخشد؛ و ترسشان را به امنیت و آرامش تبدیل می‌کند، آن‌چنان که (تنها) مرا می‌پرستند و چیزی را شریک من نخواهند ساخت. و کسانی که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند.»
در روایات بسیاری از امام سجاد و امام باقر و امام صادق علیه السلام می‌خوانیم: مصداق کامل این آیه، روز حکومت حضرت مهدی(عج) است.
در قرآن، بارها به حکومت نهایی صالحان تصریح شده است، از جمله: سه مرتبه فرمود:«»لِیظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ كُلِّهِ» یعنی اسلام بر همه ادیان پیروز خواهد شد. در جای دیگر فرمود: «أَنَّ الْأَرْضَ یرِثُهَا عِبَادِی الصَّالِحُونَ» یعنی بندگان صالح من وارث زمین خواهند شد و در جای دیگری از قرآن کریم می‌خوانیم: «وَالْعَاقِبَه لِلتَّقْوَی» یا می‌فرماید: «وَالْعَاقِبَه لِلْمُتَّقِینَ» . مراد از جانشینی مؤمنان در آیه یا جانشینی از خداست و یا جانشینی از اقوام فاسد هلاک شده است.
«قرطبی» در تفسیر خود، درباره پیروزی کامل اسلام چند حدیث نقل می‌کند و می‌گوید: در زمین خانه‌ای نخواهد بود مگر آن‌که اسلام در آن خانه وارد خواهد شد.
پیامبر اکرم« در آخرین حج خود، در مسیر برگشت از مکّه (روز هیجدهم ذی‌الحجه) در غدیر خم به فرمان خداوند، حضرت علی علیه السلام را جانشین خود قرار داد، آیه نازل شد: «و رَضِیتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا» ؛ امروز من اسلام را برای شما پسندیدم. در این آیه نیز مورد وعده خداوند پیروزی آن دینی است که خدا پسندیده است؛ «دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَی لَهُمْ» و دینی که خدا پسندیده و اعلام کرده، همان مکتب غدیر خم است.
پیام‌هایی که از این آیه استفاده می‌شود به این قرار است:
1. اسلام، دین آینده جهان است. آینده تاریخ به سود مؤمنان و شکست سلطه کافران است. «وَعَدَاللهُ… لَیُمَکِّنَنَّ لَهُم دینَهُم».
2. به محرومان مؤمن، امید دهید تا فشار و سختی‌ها، آنها را مأیوس نکند. «وَعَدَ اللهُ الَّذِینَ آمَنُوا ».
3. کلید و رمز لیاقت برای به دست گرفتن حکومت گسترده حقّ، تنها ایمان و عمل صالح است. «الّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَات». به کسانی‌که اهل ایمان و عمل باشند، وعده پیروزی داده شده، نه به آنان که تنها اهل ایمان باشند.
4. دین، از سیاست جدا نیست، بلکه سیاست و حکومت برای حفظ دین است.«لَیسْتَخْلِفَنَّهُم… یَعْبُدُونَنِی».
5. در تبلیغ و ارشاد مردم، برای باور کردن آنان، بیان نمونه‌هایی از تاریخ گذشته مفید است.«كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ».
6. پیروزی نهایی اهل حقّ، یک سنت الهی است. «كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ».
7. هدف از پیروزی و حکومت اهل ایمان، استقرار دین الهی در زمین و رسیدن به توحید و امنیّت کامل است. «وَلَیمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ ـ وَلَیبَدِّلَنَّهُم ـ لَایشْرِكُونَ».
8. دست خدا را در تحولات تاریخ ببینیم. «وَعَدَاللهُ… َلَیمَكِّنَنَّ لَهُمْ ـ لَیبَدِّلَنَّهُم ».
9. دین اسلام، تنها دین مورد رضایت الهی است. «دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَی لَهُمْ».
10. امنیّت در جامعه اسلامی، شرایط مناسبی برای عبادت فراهم می‌سازد. « أَمْنًا یعْبُدُونَنِی». (هدف نهایی وعده‌های الهی، عبادت خالصانه خداوند است.)
12. عبادت خدا، زمانی کامل است که هیچ‌گونه شرکی در آن نباشد. «یعْبُدُونَنِی لَا یشْرِكُونَ».
13. در حکومت صالحان نیز گروهی انحراف خواهند داشت.«وَعَدَالله… وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ».
. سوره نور/55.
. تفسیر نورالثقلین.
. سوره توبه/33، سوره فتح/28، سوره صف/9.
. سوره انبیا/105.
. سوره طه/132.
. سوره اعراف/128.
. سوره مائده/3.
. سوره نور/55.
در محضر امام
سه شنبه 95/03/11
برکت این سه ماه
مقدمه
برای همه کسانی که شوق سیر الی‌الله دارند، ماه‌های رجب، شعبان و رمضان، فرصتی است مغتنم. اهمیت این ایام موضوعی است که سخنان حضرت امام خمینی(ره) در ذیل پیرامون آن می‌باشد.
این سه ماه رجب و شعبان و ماه مبارک رمضان، برکات بسیار نصیب انسان [می‌کند…] البته مبدأ همه مبعث است و دنبال او تمام جهاتی که هست. در ماه رجب، مبعث بزرگ و ولادت مولا علی بن ابیطالب علیه السلام و بعض ائمه دیگر، و در ماه شعبان ولادت حضرت سیدالشهدا علیه السلام و ولادت حضرت صاحب(عج) و در ماه مبارک، نزول قرآن بر قلب مبارک پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله بوده است. و شرافت این سه ماه در زبان‌ها و در بیان‌ها و در عقل‌ها و در فکرها نمیگنجد. و از برکات این ماه‌ها ادعیهاى است که وارد شده است در این ماه‌ها.
ماه شعبان، مقدمه است براى ماه مبارک رمضان که مردم مهیا بشوند براى ورود در ماه مبارک رمضان و ورود در «ضیافه الله». شما وقتی که میخواهید به مهمانی بروید. یک وضع دیگرى خودتان را درست می کنید. لباسی تغییر می دهید و یکطور دیگرى وارد می شوید… ماه شعبان براى مهیا کردن این افراد است، مهیا کردن مسلمین است براى ضیافت خدا؛ ادبش، آن مناجات شعبانیه است. این مناجات شعبانیه براى این است كه شما را، همه را، مهیا كند براى «ضیافه الله».
ماه رمضان، مبارک است؛ براى این‌که لیله القدر [دارد] و ماه شعبان، مبارک است؛ براى این‌که نیمه شعبان دارد. ماه رمضان مبارک است؛ براى این‌که نزول وحی در او شده است یا به عبارت دیگر، معنویت رسول خدا صلی الله علیه و آله وحی را نازل کرده است. و ماه شعبان معظم است؛ براى این‌که ادامه همان معنویات ماه رمضان است. این ماه مبارک رمضان جلوه لیله القدر است که تمام حقایق و معانی در او جمع است. و ماه شعبان، ماه امامان است که ادامه همان است. در ماه مبارک رمضان، مقام رسول اکرم صلی الله علیه و آله به ولایت کلی الهی، بالأصاله، تمام برکات را در این جهان بسط داده است. و ماه شعبان، که ماه امامان است، به برکت ولایت مطلقه، به تبع رسول‌الله صلی الله علیه و آله، همان معانی را ادامه میدهد. پس ماه رمضان، ماهی است که تمام پردهها را دریده است و وارد شده است جبرئیل امین، بر رسول خدا صلی الله علیه و آله و به عبارت دیگر، وارد کرده است پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله، جبرئیل امین را در دنیا. و ماه شعبان، ماه ولایت است و همه این معانی را ادامه می دهد. ماه رمضان، مبارک است که قرآن بر او وارد شده است و ماه شعبان مبارک است که ادعیه ائمه علیهم السلام در او وارد شده است.
. صحیفه امام، ج17، ص 456.
. همان، ج13، ص31.
. همان، ج20، ص 248.
چلچراغ مهدوی
سه شنبه 95/03/11
قَالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله: « طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَ قَائِمَ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ مُقْتَدٍ بِهِ قَبْلَ قِيَامِهِ يَتَوَلَّى وَلِيَّهُ وَ يَتَبَرَّأُ مِنْ عَدُوِّهِ وَ يَتَوَلَّى الْأَئِمَّه الْهَادِيَه مِنْ قَبْلِهِ أُولَئِكَ رُفَقَائِي وَ ذَوُو وُدِّي وَ مَوَدَّتِي وَ أَكْرَمُ أُمَّتِي.»
خوشا به حال كسی كه قائم اهل بيت مرا درک كرده و در زمانی غيبت و پيش از قيامش پيرو او باشد، دوستانش را دوست بدارد و با دشمنانش دشمن باشد، چنين كسی از رفقا و دوستان من و گرامیترين امّت من خواهد بود.»
الغيبه طوسی، ص 456
مناجات
سه شنبه 95/03/11
حضرت مهدی:
اللَّهُمَّ أَنْجِزْ لِي مَا وَعَدْتَنِي وَ أَتْمِمْ لِي أَمْرِي وَ ثَبِّتْ وَطْأَتِي وَ امْلَإِ الْأَرْضَ بِي عَدْلًا وَ قِسْطا
بار الها! آنچه به من وعده فرمودى به جاى آر، و كار مرا به انجام رسان و گامم را استوار ساز و زمين را به واسطه من پر از عدل و داد گردان.
كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص428
عریضه
سه شنبه 95/03/11
این اشاره تكراری است! برای همه ما پیش آمده كه گاه با دیدن یك دوست، سرِ درد دلمان باز شده و شروع به گفتن از غم و غصه‌هایمان برای او می‌كنیم. حال فكرش را بكنید قرار است پیش كسی درد دل كنیم كه نبض زمین و زمان به دست او می‌زند و ولی خداست در زمین. این ستون متبرك شده به نام نامی مولایمان را، تقدیم شما منتظران می‌كنیم.
اگر توفیق زیارت حضرت ولی‌عصر(عج) را بیابید و بخواهید یك بیت تقدیم آن حضرت بفرمایید، آن بیت شعر چیست؟
ـ حسین حبیبی، رئیس كارگاه سد كرخه
مهدی فاطمه بیا بیا
چشم‌ها همه انتظار بیا بیا
ـ محمد حسین جعفریان، شاعر و روزنامه نگار
تمام جاده‌ها به پایان رسیدند آقا!
پس كی آغاز می‌شوی؟
ـ عبدالله حسن زاده، سردبیر مجلات سلام بچه‌ها و پوپك
نمانده در سرخیال، بجز تماشای تو
نمانده در دل مگر، بجز تمنای تو
ـ حمید داوود آبادی، سردبیر سایت مسجد
گفته بودم چوبیایی غم دل با تو بگویم
چه بگویم كه غم از دل برود تا تو بیایی
ـ محمد كاویانی،سردبیر دو فصلنامه اسلام و روانشناسی
بیا و در جان مشتاقان گل افشان كن، گل افشان كن
شب ما را به روز خود چراغان كن، چراغان كن
واژگان مهدوی
أشراط الساعه
أشراط جمع «شَرَط» به معنای نشانه یا ابتدای چیز است و «الساعه» به جزئی از اجزای شبانه روز گفته می‌شود و مقصود از آن در ایــن‌جا قیامت است؛ بنابراین، مراد از اشراط الساعه، نشانه‌هایی است كه پیش از قیامت یا در آستانه آن، واقع می‌شود.
واژه اشراط در قرآن، فقط یك بار و به صورت اضافه به ضمیر «الساعه» این‌گونه به كار رفته است:
«فَهَلْ ینْظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَه أَنْ تَأْتِیهُمْ بَغْتَه فَقَدْ جاءَ أَشْراطُها فَأَنَّی لَهُمْ إِذا جاءَتْهُمْ ذِكْراهُمْ»
آیا آنها جز این انتظاری دارند كه قیامت ناگهان بر پا شود؛ [آن گاه ایمان آورند] در حالی كه هم اكنون نشانههای آن آمده است؛ اما هنگامی كه بیاید، تذكر و ایمان آنها سودی نخواهد داشت.
مفسران، برخی از تحولات اجتماعی و همچنین فروپاشی نظام طبیعت و درهم پیچده شدن و تبدیل آسمان و زمین پیش از ظهور قیامت را كه در آیات گوناگونی به آنها اشاره شده است، از نشانههای قیامت دانستهاند.
در روایات‌ـ بهویژه روایات اهل سنّت ـ نیز بر تحولات اجتماعی و دگــرگونی‌های كیهانی كه پیش از قیامــت واقع می‌شود «اشراط الساعه» اطلاق شده است.
بر این اساس میتوانیم «اشراط الساعه» را سلسلهای از حوادث اجتماعی و طبیعی بــدانیم كه از زمان بعثت رسول اكــرم صلی الله علیه و آله آغاز، و تا فروپاشی كامل نظــام طبیعت ادامه مییابد و همه آن‌هــا را میتوان نشانه‌هایی از نزدیك شدن رستاخیز بزرگ دانست.
البته در برخی روایات، افزون بر موارد یادشده، از پــاره‌ای پدیده‌های اجتماعی نادرست و گــناهان آشكار و عمومی نیز به عنوان اشراط الساعه نام برده شده كه مشروح‌ترین و جامع‌ترین حدیث در این زمینه حدیثی است كه ابن عباس از پیغمبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در داستــان حجه‌البلاغ نقل كــرده كه بسیاری از مسائل را به مــا میآموزد و حاوی نكات فراوانی است.
. خلیل بن احمد، كتاب العین، ج6، ص235؛ طریحی، مجمع البحرین، ج4، ص257.
. محمد/ 18.
. ر.ك: صنعانی، المصنف، ج11، ص274؛ علی بن جعد، مسند، ص248؛ ابن ابیشیبه، المصنف، ج8، ص267؛ ابن ابی عاصم، كتاب الاوائل، ص114؛ نسائی، السنن الكبری، ج1، ص255؛ طبرانی، المعجمالكبیر، ج9، ص296.
. فرهنگ‌نامه مهدویت، خدامراد سلیمیان.
