در بعضی از شهرستان هایی که تابستان ها به آن جا می رفتم، می دیدم اهالی آن، بسیار مؤدب به آداب شرع بودند نکته اش این بود که عالم صالح و پرهیز گاری داشتند. اگر عالم ورع و درست کاری در یک جامعه یا شهر و استانی زندگی کند، همان وجود او باعت تهذیب و هدایت مردم آن سامان می گردد، اگر چه لفظا تبلیغ و ارشاد نکند. ما، اشخاصی را دیده ایم که وجود آنان مایه ی پند و عبرت بوده، صرف دیدن و نگاه به آنان، باعث تنبه می شد…در محله ای که عالم منزه و مهذبی زیست می کند، مردمان صالح با ایمانی دارد. در محله ی دیگر که یک نفر منحرف فاسد، معمم شده، امام جماعت گردیده، دکان درست کرده است، می بینی طایفه ای را فریب داده، آلوده و منحرف ساخته است. (مبارزه با نفس یا جهاد اکبر امام خمینی رحمة الله علیه ص 27 و 26) .

در یک تقسیم کلی، مبلغان را می توان در دو دسته جا داد: گروهی، خدا و رضایت او را می طلبند و جمعی - مانند عالمان یهود - دین را برای ارتزاق خود می جویند.

اینان، به تبلیغ، از زاویه ی دنیایی می نگرند و آن را در ردیف یکی از مشاغل اجتماعی می نهند. هدف آن ها، دعوت به خود و رسیدن به آمال پست دنیوی است. ثمره ی کار این گروه، انحراف مردم و دور کردن شان از جاده هدایت است; زیرا، کالای آنان، متاعی دروغین است که در پوشش حق به مردم عرضه می دارند.

اینان، دو گونه اند: برخی، به سبب آگاهی نداشتن از توان خود، در این گروه قرار گرفته اند و بعضی، آگاهانه برای کسب امتیازات مادی، چنین نقشی را می جویند.

دسته ی نخست، باید به خود آیند و مسیرشان را به سوی حق و حقیقت، تصحیح کنند و دست گروه دوم باید از منصب تبلیغ کوتاه شود.

تبلیغ، منصبی بزرگ

منصب تبلیغ، با خواندن چند کتاب و حضور در پای چند درس و…حاصل نمی شود، بلکه هزاران نکته ی باریک تر از مو در امر تبلیغ و هدایت وجود دارد.

مبلغ هم باید دانا باشد و هم در عمل به دانسته هایش، کوشا، والا گفته هایش، تنها در بستر «شنیدن » جاری است و بس.

گاهی، یک برخورد ساده، چنان سرنوشت انسانی را تغییر می دهد که صد گفته چنین نکند.

از آن جا که ارائه ی نمونه ها می تواند اثری مضاعف در «مبلغ موفق شدن » داشته باشد، به طور کوتاه، زندگی حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ شاهمراد باقری، رحمة الله علیه، را ورق می زنیم.

حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ شاهمراد باقری، رحمة الله علیه، نامی آشنا برای بسیاری از مردم جنوب خراسان است. تمام افرادی که او را می شناسند، از او، به عظمت یاد می کنند. خطور اسم او در ذهن، کافی است تا شخصیت معنوی اش، دل ها را به سوی کمال رهنمون سازد. او، یک مبلغ جاودانی است!

آن بزرگ مرد، شاید از کم حرف ترین انسان های زمان خود بود; اما امواج هدایت های او در قالب اعمال و رفتار و گزیده گویی های غیر رسمی اش، کران تا کران دل ها را در می نوردید و شور و نشاط و طراوت می بخشید.

وقتی انسان، این افراد و تاثیر عمیق آن ها را می بیند، این باور در قلبش جوانه می زند که تبلیغ، فقط، به این نیست که انسان با زبان طلیق و واژه های مطنطن و چیدن صغرا و کبرا و رعایت فنون ادبی و مراحل چینش سخن و…مردم را به سوی خدا فرا بخواند!

تبلیغ حاج شیخ، چنان در دل ها نفوذ کرده که گویی، نوشته ای است بر سنگ خارا! کنکاش در عوامل مؤثر در تبلیغ، ما را به این نکته می رساند که اگر مبلغ، برای امرار معاش، بخواهد دین را تبلیغ کند، کالایی را عرضه کند و قیمتش را بستاند، تاجری بیش نیست، ولی اگر ابتدا، دین در جان خود بنوشاند و پس از آن که بر همه ی جوانب و معارف دین آگاهی بیابد و ذاتش، مستغرق در معنویت و روحانیت بشود، با رعایت ریزه کاری های فراوان تبلیغ، به این عمل دست یازد، آن گاه است که شجره ی تبلیغ، به بار می نشیند.

حاج شیخ شاهمراد، به معنای واقعی کلمه، یک زاهد بود و جز نیاز معیشت، بقیه ی اموالی که به دستش می رسید، به نیاز مندان می داد. هدایای زیادی به منزل شان برده می شد، اما شاید یک ساعت هم نگذشته، او، آن اموال را به مستحقانش می رساند. خانه ی محقر او - که تا آخر عمر هم تغییر نکرد - تسلی بخش دل ناداران بود.

از مطرح شدن، به هر عنوان، گریزان بود، ولی اگر لازم بود، از کمک و یاری علمی و عملی دریغ نمی ورزید.

با همه، مانند پدری مهربان بود. با زمزمه ی محبت، موجب زدایش محنت می شد و بذر معنویت را در دل می کاشت و انسان را، شرمنده ی برخورد بزرگوارانه ی خود می کرد.

از خطای افراد به گونه ای ظریف و کریمانه، چشم می پوشید، آن سان که فرد خطا کار، هرگز آن کار خلاف را تکرار نمی کرد.

او، از مرید بازی و پیرو پروری، بیزار بود، از این رو طبع بلند او، خلوص و صداقت رادرانسان به بارمی نشاند.هر کس او رامی دید، ناخواسته، شیفته اش می شد و با یادآوری خاطره دیدارش با او، قطرات اشک به میهمانی گونه ها می برد.

خداوند، بر درجاتش بیفزاید و ما را از مبلغان نیکو کردار قرار دهد!