مقدمه
عصر غیبت، عصر دودلی ها و شک و تردید است. در این دوره، فتنه های گوناگون و اندیشه های رنگارنگ پیدا می شوند، حال اگر ما به حضور معنوی امام زمان اعتقاد داشته باشیم، پیوند محکم‌تری با ایشان د اشته و در صحنه عمل هیچ وقت دچار لغزش و دودلی نمی شویم و با یقین کامل برای فردایی روشن آماده می شویم.

دلایل حضور معنوی امام زمان(عج)
برای اثبات حضور معنوی امام عصر دلایل فراوانی می‌توان اقامه نمود که برخی از آنها از این قرار است:
1. سلام بر امام زمان در زیارت‌ها
سلام یعنی کنار بودن از آفات ظاهری و باطنی و معنای دیگر آن درود و تحیت فرستادن است و زمانی که گفته می شود: السلام علیک، روح معنا چنان است که خدا تو را از تمام آفات و بلیّات محفوظ و سلامت بدارد و از هر نوع ناراحتی و گزند روحی و جسمی بر کنار دارد ، خدا تو را در رحمت واسعه خود جایگزین کند و نیز نمایان‌گر تواضع و فروتنی، در برابر اولیای حق و آنهایی که دوست خدا هستند و خدا آنها را دوست می دارد. کاف در عبارت «السلام علیک»کاف خطاب است و اشاره به این است که امام حاضر است و کلام ما را می شنود ، کما این که در زیارت ائمه آمده است: « اشهد انک تسمع کلامی و ترد جوابی؛ گواهی می دهم که کلام مرا می شنوی و جوابم را می دهی». بنا براین امام شاهد و ناظر بر سلام کننده است و لذا باید در مقابل امام، ادب را مراعات نمود.
2. امام زمان شاهد بر مخلوقات
در فرازهایی از زیارتی مثل جامعه کبیره و در وصف امامن معصوم می‌گوییم:« وشهداء علی خلقه؛گواهان بر مخلوق خداوند». شهادت به حضور در واقعه ای و مشاهده با چشم ظاهری و یا بینایی باطنی ( بصیرت ) گفته می شود. لذا اطلاق لفظ شهود به حضور تنها (بدون مشاهده ) و لفظ شهادت به حضور با مشاهده، مناسب تر است، این لفظ به گفتاری که از روی علمی که با مشاهده چشم ظاهر یا باطن حاصل شود نیز اطلاق می شود. در مسائل اجتماعی نیز همین مقصود است که در مقام نزاع و کشمکش های اجتماعی ، مردم برای کارهای خود گواه می گیرند تا هنگام نزاع بتوانند در محاکم قضایی با شهادت شاهد بر وقوع امری آن را اثبات کنند.
مقصود از شهادت بر خلق
پس از روشن شدن اصل شهادت، خوب است بدانیم که مقصود از شهادت بر خلق چیست؟ در این باره چند نظر مطرح است:
اول؛ مقصود از شهادت بر مردم، شهادت بر اعمال آنها است.
دوم؛ مقصود، بیان حق و دین است یعنی امامان شهادت می دهند که حق را به مردم گفته اند و احکام دین را بیان نموده اند.
سوم؛ شهادت می دهند برای انبیای گذشته که آنان احکام را به مردم ابلاغ نموده اند.
چهارم؛ شاهد را به معنای لغوی یعنی حاضر در نظر بگیریم ، پس شاهد بر خلق یعنی اعمال خلق بر آنان عرضه می شود و آنان شاهد ما یعنی حاضر و ناظر بر اعمال خلق هستند و چیزی بر آنها مخفی نیست و دلیل این قول روایاتی است که دلالت دارد بر این که هر هفته (و در بعضی از اخبار هفته ای دو مرتبه) اعمال خلق بر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) عرضه می شود.
فواید شاهد بودن ائمه
شاهد بودن امامان بزرگوار بر ما فوایدی دارد که عبارتند از:
1. شاهد بر اعمال هستند تا این که خلق، با این اعتقاد، خودشان را از بدیها دور بدارند.
2. به جهت اعمال خلق ، شاهد بر آنها هستند تا این که خلق، با اعتقاد به این حقیقت، خود را به انجام فضایل وادارکنند.
3. این بزرگان شاهد بر اعمال خلقند تا این که دعاها و طلب فیوضات مردم، با اعتقاد به این حقیقت (شاهد بودن معصومین)، روی انتظام باشد و بدانند که اگر اخلاص نداشته باشند، دعا و تضرع بی اخلاصشان مشهود معصومین است، بنابر این بر رد دعاها و تأخیر خواسته هایشان اعتراض نداشته باشند.
4. معصومین شاهد بر خلقند تا مردم با اعتقاد به این حقیقت که خود و اعمالشان، مشهود معصومین هستند شایستگی ها و استحقاق ها را در روا شدن حاجات، منظور کنند که اگر چنانچه بدون دعا و تضرع به آنها خواسته هایی عطا شد و یا عطا نشد متوجه باشند که قابلیت هایشان مشهود معصومین بوده و چون اینها وسائط فیض هستند طبق قابلیت ها از خدای تعالی فیض را اخذ و به خلق اعطا و یا از آنها منع کرده اند.
3. امام مهدی چشم بینای خداوند
در فرازی از زیارت حضرت حجت (عج) در روز جمعه می خوانیم: «السلام علیک یا عین الله فی خلقه» سلام برتو ای دیده خدا در میان خلق، و در میان آفریده هایش. ما از این جمله به این نکته می رسیم که امام زمان (عج) دیده بان خداست. تمام اعمال ریز و درشت ما را، درون و برون ما را ، افکار و نیات ما را می بیند و می خواند و می داند. این جایگاه امامت است.
اعتقادمان بر این است که اگر عالم علاوه بر این که محضر خدای منان است: « وَ هُوَ مَعَكمُ أَینَ مَا كُنتُمْ ؛ او با شماست، هرکجا می خواهید باشید» در محضر امام زمان نیز هست»؛ کما اینکه معصومین علیهم السلام در تأویل آیه فرموده اند: هر کجا باشید امام با شماست و هیچ جای عالم نیست که امام زمان (عج) آنجا حضور نداشته باشد لذا حضرت در یکی از توقیعات شریف و نورانیشان فرمودند: « علم و دانش ما احاطه به همه خبرهای شما دارد، ذره ای و هیچ چیزی از اخبار شما و از مسائل و مطالب شما از ما مخفی نیست».
نتیجه سخن
اگر پیروان حضرت باور کنند که امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) در میان آنها زندگی می‌کند و شاهد اعمالشان است، رفتار و زندگی و فداکاری و مرگ و حیات آنها تغییر کیفی پیدا می‌کند و چه‌بسا جهش بزرگی در حرکت تکاملی‌شان به‌سوی مدینه فاضله ایجاد شود. « امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) در میان ما حضور دارد و هر عملی را که انجام می‌دهیم، می‌بیند و می‌شنود. روزی که پیروان حضرت (عجل الله تعالی فرجه) به این اعتقاد برسند و آن را لمس کنند، بزرگ‌ترین جهش‌ها در راه تکامل زندگی‌شان به وجود می‌آید. و این قدم اصلی برای تسریع در ظهور حضرت (عجل الله تعالی فرجه) است.»
مهم این است که انسان این حقیقت را وجدان کند و این حضور فراگیر را با همه وجود احساس کند. در این صورت غیبت برای او به‌منزله مشاهده می‌شود و او خود را همواره در حضور امام زمانش حس می‌کند آن‌وقت به‌طور طبیعی و بدون هیچ تکلفی، رعایت احترام و آداب نسبت به آن وجود مقدس را با جدیت خواهد داشت و راه رسیدن به (قوت یقین) در زمان غیبت برایش از این طریق هموار می‌گردد. البته حصول این حالت از طریق معرفت عمیق تر و کامل تر نسبت به همه ارکان دین امکان پذیر است.

. مدیر بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج) شعبه دزفول.
. مفردات الفاظ قرآن ص 257 و 268
. بحار الانوار ج 53 ص 175
. فرازی از سخنان دکتر مصطفی چمران